Σιωπηλή αναδιάρθρωση του χρέους και εκποίηση της δημόσιας περιουσίας.

           Καθίζηση της οικονομίας αποτυπώνουν τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΛ.ΣΤΑΤ.). Σύμφωνα με αυτά, η υποχώρηση της οικονομικής δραστηριότητας κατά το Δ' τρίμηνο του 2010, φτάνει το δυσθεώρητο 6,6% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2009!!! Μέσα σε τρεις μόλις μήνες, από το τρίτο στο τέταρτο τρίμηνο του 2010, το ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά 1,4%.

Με βάση αυτά τα στοιχεία, η ύφεση για το σύνολο του 2010 τοποθετείται στο 4,5% με το ΑΕΠ να διαμορφώνεται για το 2010 στα 229,4 δισ. ευρώ. Έτσι,  ο προϋπολογισμός του 2011 – ο οποίος ψηφίστηκε μόλις ένα μήνα πριν - βρίσκεται ήδη στον αέρα, καθώς τοποθετούσε την ύφεση του 2010 στο 4,2%.

Ταυτόχρονα, έχουμε υποχώρηση της βιομηχανικής παραγωγής για τον Δεκέμβριο κατά 5,2%, ενώ πρωτοφανής είναι και η συρρίκνωση των επενδυτικών δαπανών (πχ επενδύσεις παγίου κεφαλαίου), που σε ορισμένες περιπτώσεις φτάνει ακόμα και το 20%. Η υποχώρηση των επενδυτικών ροών – και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό - προεξοφλεί την αρνητική πορεία της οικονομικής δραστηριότητας στο άμεσο μέλλον.

Με αυτά τα δεδομένα, αποδεικνύονται φληναφήματα τα όσα έχουν λεχθεί από κυβερνητικούς παράγοντες και τα παπαγαλάκια τους στα ΜΜΕ για γρήγορη επιστροφή στην ανάπτυξη, ενώ επιβεβαιώνονται όσοι χαρακτήριζαν ανέφικτους τους στόχους του προγράμματος σταθερότητας.

Σε αυτό το έδαφος, η ομαλή εξυπηρέτηση του χρέους γίνεται σχεδόν αδύνατη. Η κυβέρνηση, σε σχέση με τη διαχείριση του χρέους κινείται σε δύο κατευθύνσεις. Η πρώτη είναι η - ήδη συμφωνημένη - επιμήκυνση του τμήματος του χρέους που έχει δοθεί μέσω της δανειακής σύμβασης του μνημονίου. Η ρύθμιση αυτή μειώνει το ανά έτος απαιτούμενο ποσό για την εξυπηρέτηση του χρέους, αυξάνει όμως το συνολικό ποσό της αποπληρωμής και επεκτείνει χρονικά την ισχύ του μνημονίου.

Η δεύτερη κατεύθυνση είναι το λεγόμενο «βελούδινο κούρεμα» του χρέους, το οποίο αποτελεί «κούρεμα» με συναίνεση του δανειστή και μπορεί να πραγματοποιηθεί με επαναγορά ομολόγων είτε από τη δευτερογενή αγορά - δηλαδή με αγορά ομολόγων που οι κάτοχοί τους επιθυμούν να ξεφορτωθούν σε χαμηλότερες τιμές - είτε με διμερείς συμφωνίες με κατόχους ομολόγων που δέχονται να πουλήσουν με απώλειες το μέρος του χρέους που κατέχουν. Η επαναγορά ομολόγων από την αγορά μπορεί να μειώσει το χρέος κατά ένα πολύ μικρό ποσοστό (χαμηλότερο του 5%). Τα αποτελέσματα από συμφωνίες με μεγάλους πιστωτές μπορούν θεωρητικά να είναι καλύτερα, δεν μπορούν όμως σε καμία περίπτωση να οδηγήσουν σε μια θεαματική μείωση του συνολικού χρέους. Σε κάθε περίπτωση, η υλοποίηση ενός τέτοιου σχεδίου απαιτεί διαθέσιμα κεφάλαια, τα οποία το ελληνικό κράτος δε διαθέτει, αλλά προσβλέπει να τα δανειστεί από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Στο βαθμό που αυτή η διαδικασία θα προχωρήσει, θα τροποποιηθεί σημαντικά η σύνθεση του ελληνικού χρέους, με τις χώρες της Ε.Ε. να γίνονται οι βασικοί δανειστές του ελληνικού κράτους.

         

Με τις κινήσεις αυτές, η κυβέρνηση έχει ήδη ξεκινήσει διαδικασίες ήπιας αναδιάρθρωσης του χρέους, αποφεύγοντας όμως να πει τα πράγματα με το όνομά τους. Επιδιώκει να αποφύγει μια αναγκαστική αναδιάρθρωση που θα περιλαμβάνει «κούρεμα» χωρίς τη συναίνεση των δανειστών, εξέλιξη που θα πλήξει καίρια τις ελληνικές τράπεζες.

Ήδη πάντως, η αγορά έχει αρχίσει να προεξοφλεί ένα «κούρεμα» της τάξης του 25 %, όπως φάνηκε και από την αυστριακή ασφαλιστική εταιρεία Vienna Insurance Group που ανακοίνωσε ότι απομείωσε την αξία των ελληνικών ομολόγων που έχει στο χαρτοφυλάκιό της κατά 25%. Η πιθανότητα να βρεθεί το ελληνικό κράτος σε αδυναμία αποπληρωμής και να προχωρήσει σε αναγκαστικό «κούρεμα», πλησιάζει ακόμα περισσότερο τη βεβαιότητα με βάση τα τελευταία στοιχεία για την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας.

Η συζήτηση για το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας που πυροδότησε η ωμή τοποθέτηση των εκπροσώπων της τρόικας, συνδέεται άρρηκτα με τις επερχόμενες εξελίξεις. Η «αγανακτισμένη» αντίδραση των κυβερνητικών στελεχών, μπορεί να εκληφθεί μόνο ως θεατρική παράσταση, καθώς είναι γνωστό ότι με βάση τη δανειακή σύμβαση του μνημονίου, οι δανειστές έχουν δικαιώματα σε εμπράγματες αξίες, όπως κρατικές επιχειρήσεις και ακίνητα του δημοσίου. Έτσι, ακόμα και στην περίπτωση που το ελληνικό κράτος βρεθεί σε αδυναμία εξυπηρέτησης του χρέους, το όποιο «κούρεμα» θα αφορά τους υπόλοιπους δανειστές και όχι όσους έχουν δανείσει μέσω της δανειακής σύμβασης του μνημονίου, οι οποίοι θα μπορούν να διεκδικήσουν την υποθηκευμένη κρατική περιουσία.

Αυτό που είναι βέβαιο τελικά, είναι ότι αναμένονται εκτεταμένες αποκρατικοποιήσεις – εκποίηση της δημόσιας περιουσίας. Και αυτό θα γίνει είτε τώρα με στόχο να εξυπηρετηθούν οι στόχοι του μνημονίου και να συνεχιστεί η απρόσκοπτη εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους, είτε αργότερα μέσω της διαδικασίας της «ελεγχόμενης πτώχευσης».

Στα πλαίσια αυτά, αναμένεται να βγουν «στο σφυρί», συμμετοχές του δημοσίου σε κερδοφόρες επιχειρήσεις, αλλά και το χαρτοφυλάκιο ακινήτων της Κτηματικής Εταιρείας του Δημοσίου, που με βάση τις αντικειμενικές αξίες της εφορίας αποτιμάται σε 272 δις. ευρώ.

Με την εργατική τάξη αφοπλισμένη

Η αστική τάξη έχει ήδη καταφέρει, σε μεγάλο βαθμό, να μετακυλίσει την κρίση στις πλάτες της εργατικής τάξης – κυρίως – και των μεσαίων στρωμάτων – δευτερευόντως. Μέχρι τώρα, μετράμε την πρωτοφανή έκρηξη της ανεργίας, τη συνολική υποβάθμιση του επιπέδου αμοιβών και τη συνεπαγόμενη απότομη χειροτέρευση του βιοτικού επιπέδου της εργατικής τάξης. Είναι εύκολο να προβλέψει κανείς ότι ο κατήφορος δεν έχει τελειώσει ακόμα. Με βάση τα υπάρχοντα στοιχεία, θα απαιτηθούν νέα μέτρα αφαίμαξης της εργατικής τάξης και των μεσαίων στρωμάτων για να μπορέσει να εκτελεστεί ο προϋπολογισμός του 2011, ενώ οι επερχόμενες ιδιωτικοποιήσεις θα σημάνουν ένα νέο γύρο απολύσεων και μείωσης μισθών.

Η εργατική τάξη βρέθηκε να αντιμετωπίζει την άγρια επίθεση των κεφαλαιοκρατών ασύνταχτη και αφοπλισμένη. Με το συνδικαλιστικό της κίνημα διαλυμένο και με την αστική επιρροή να κυριαρχεί, χωρίς επαναστατικό κόμμα και με τις δυνάμεις της Αριστεράς χωρίς πολιτική γραμμή. Είναι χαρακτηριστικές οι παλινωδίες των δυνάμεων της Αριστεράς σε σχέση με το ζήτημα του χρέους. Μόλις ένα χρόνο πριν, η κυρίαρχη γραμμή, ακόμα και ανάμεσα στις δυνάμεις της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς, ήταν αυτή που έθετε σαν κεντρικό στόχο του κινήματος την…. αναδιάρθρωση, γραμμή που υλοποιείται πλέον επιτυχημένα από την ίδια την κυβέρνηση.

Ωστόσο, τα επαναστατικά κόμματα φτιάχνονται στη φωτιά της μάχης. Υπάρχουν σήμερα δυνατότητες, ώστε να κερδηθεί η συνείδηση πλατιών τμημάτων της εργατικής τάξης με αυτό που για τους μαρξιστές είναι προφανές: ότι η σημερινή επίθεση δεν μπορεί να μετριαστεί, ότι δεν μπορεί να υπάρξει ένα πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων που να έχει ρεαλιστική βάση. Αυτή η δυνατότητα πρέπει να γονιμοποιηθεί με μια πολιτική πρόταση που να υπηρετεί το σκοπό της επανάστασης και να διαμορφώνει προοπτική. Η πρόταση που συμπυκνώνεται στο σύνθημα της εργατικής κυβέρνησης, είναι μια τέτοια πρόταση, η μόνη πρόταση που δίνει κατεύθυνση. Κι αν είναι λίγες σήμερα οι δυνάμεις που προωθούν μια τέτοια κατεύθυνση, ας θυμηθούμε ότι και πριν ένα χρόνο, λίγες ήταν οι δυνάμεις που προωθούσαν τον πολιτικό στόχο της διαγραφής του χρέους και το συνδεόμενο με αυτόν το στόχο πρόγραμμα και σήμερα αυτό το πρόγραμμα έχει κατακτήσει μια σημαντικά πλατύτερη αποδοχή.